iBudget.my – Pemakanan yang sihat pada peringkat awal kanak-kanak bukan sekadar keperluan asas, tetapi juga pelaburan jangka panjang kepada pembangunan negara.
Bayangkan anak kecil memulakan harinya dengan hanya segelas air kosong atau biskut kering kerana keluarga tidak mampu menyediakan sarapan.
Bukan sahaja tumpuan pembelajaran mereka akan terjejas, malah perkembangan otak dan fizikal juga boleh terbantut.
Inilah justifikasi utama mengapa bantuan makanan prasekolah diperkenalkan sebagai satu program nasional.
Program ini memberi akses kepada makanan berkhasiat setiap hari persekolahan, khusus kepada murid prasekolah daripada keluarga B40 di institusi kerajaan.
Apa Itu Bantuan Makanan Prasekolah?
Bantuan makanan prasekolah adalah satu inisiatif rasmi di bawah Kementerian Pendidikan Malaysia (KPM) yang membekalkan makanan sihat kepada murid prasekolah di sekolah kerajaan dan bantuan kerajaan.
Ia merangkumi penyediaan makanan pagi atau tengah hari yang dikawal selia dari segi kualiti, jumlah kalori, dan kepelbagaian menu.
Matlamat utamanya adalah:
- Menangani isu kekurangan zat dalam kalangan kanak-kanak
- Membantu keluarga berpendapatan rendah mengurangkan kos harian
- Menyokong tumpuan dan prestasi akademik kanak-kanak di peringkat awal
- Menanam tabiat pemakanan sihat sejak usia muda
Program ini sering digandingkan dengan pendidikan kesihatan di prasekolah untuk memberi kesedaran tentang kepentingan pemakanan seimbang.
Jenis Program Bantuan Makanan Prasekolah
Terdapat beberapa program utama yang dilaksanakan di Malaysia, sama ada oleh kerajaan atau pihak ketiga.
Setiap program memiliki pendekatan tersendiri mengikut keperluan dan kapasiti pelaksanaan.
1. Program Pemakanan Prasekolah (PPP)
PPP merupakan program rasmi kerajaan bagi murid prasekolah yang belajar di institusi di bawah KPM.
Makanan disediakan oleh pengusaha kantin sekolah atau pembekal katering yang mematuhi garis panduan pemakanan sihat.
Setiap hidangan harus mengandungi:
- Karbohidrat kompleks (seperti nasi atau roti)
- Protein (seperti telur, ayam, atau ikan)
- Serat (sayur dan buah-buahan)
PPP adalah program utama yang menjadi rujukan untuk bantuan makanan prasekolah di seluruh negara.
2. Rancangan Makanan Tambahan (RMT)
Walaupun asalnya ditujukan untuk murid sekolah rendah, beberapa sekolah turut memperluas manfaat RMT kepada pelajar prasekolah sekiranya terdapat lebihan peruntukan.
Namun pelaksanaannya adalah bergantung pada budi bicara pentadbiran sekolah dan kelulusan PPD.
3. Inisiatif NGO dan Swasta
Beberapa pertubuhan bukan kerajaan dan syarikat swasta turut melaksanakan program bantuan makanan prasekolah seperti:
- Yayasan Hasanah dengan program “School Feeding”
- Khazanah Nasional melalui kerjasama bersama KPM
- Nestlé Malaysia melalui kempen “United for Healthier Kids”
Mereka memberi bantuan terfokus kepada kawasan pedalaman, sekolah daif, atau komuniti orang asli.
Kelayakan Menerima Bantuan Makanan Prasekolah
Bantuan ini tidak diberikan secara automatik kepada semua murid.
Setiap sekolah menjalankan proses saringan berdasarkan beberapa kriteria utama:
- Status pendapatan keluarga
Hanya anak-anak daripada keluarga berpendapatan rendah (kategori B40) layak menerima bantuan ini. - Pendaftaran sah di prasekolah kerajaan atau bantuan kerajaan
Prasekolah swasta tidak termasuk dalam skop program ini. - Komitmen kehadiran murid
Murid yang kerap ponteng tanpa sebab munasabah boleh digugurkan daripada senarai penerima. - Dokumen sokongan lengkap
Salinan kad pengenalan ibu bapa, sijil kelahiran murid, slip gaji atau penyata pendapatan diperlukan sebagai bukti.
Cara Memohon Bantuan Makanan Prasekolah
Permohonan biasanya diurus terus oleh pihak sekolah.
Namun, ibu bapa perlu proaktif mendapatkan maklumat awal setiap awal tahun persekolahan.
Berikut ialah langkah asas permohonan:
- Dapatkan borang permohonan melalui guru kelas prasekolah.
- Lengkapkan borang dengan maklumat terkini.
- Lampirkan dokumen sokongan seperti salinan kad pengenalan dan bukti pendapatan.
- Hantar semula borang kepada guru kelas untuk semakan.
- Sekolah akan menyerahkan permohonan kepada PPD untuk tindakan lanjut.
Permohonan tidak melibatkan sebarang bayaran.
Untuk daerah tertentu seperti Johor Bahru dan Hulu Langat, permohonan secara digital sedang diuji melalui sistem eRMT dan EduTerkini.
Semak Bantuan Makanan Prasekolah dengan Mudah
Tiada sistem rasmi untuk semak bantuan makanan prasekolah secara atas talian buat masa ini.
Namun, anda boleh melakukan semakan melalui:
- Guru kelas prasekolah
- Penyelaras program prasekolah sekolah
- Pejabat Pendidikan Daerah (PPD)
Sekiranya anda ingin semakan bantuan makanan prasekolah {nama anak}, anda boleh membuat pertanyaan lisan atau bertulis ke sekolah dan mohon pengesahan status terkini.
Sesetengah sekolah turut memaparkan senarai penerima di papan kenyataan khas atau melalui aplikasi WhatsApp kelas.
Tarikh Agihan dan Mekanisme Pembayaran
Bantuan ini tidak berbentuk wang tunai.
Sebaliknya, dana disalurkan terus ke akaun sekolah dan digunakan untuk membayar pembekal makanan.
Makanan diagihkan setiap hari persekolahan dan perlu dimakan di kawasan kantin.
Jadual pelaksanaan:
| Bulan | Aktiviti |
|---|---|
| Januari–Februari | Saringan dan pengesahan kelayakan |
| Mac–November | Pengagihan makanan setiap hari persekolahan |
| Disember | Audit dan laporan pelaksanaan |
Sekiranya berlaku kelewatan dalam agihan, pihak sekolah perlu memberi maklum balas rasmi kepada ibu bapa.
Peranan Guru dan Pentadbiran Sekolah
Guru memainkan peranan sangat penting dalam memastikan keberkesanan program ini.
Mereka bertindak sebagai:
- Pemantau kepada penyedia makanan harian
- Pelapor kepada pentadbir jika makanan tidak mematuhi piawaian
- Penghubung antara ibu bapa dan PPD
Pihak pentadbiran pula perlu:
- Menyedia dan mengurus laporan bulanan kepada PPD
- Menjalankan pemeriksaan berkala ke atas penyedia makanan
- Mengatur audit dalaman dan luaran
Tanpa kerjasama pihak guru dan pentadbir, pelaksanaan program ini sukar mengekalkan kualiti yang konsisten.
Cabaran dan Isu Tersembunyi dalam Pelaksanaan
Walaupun kelihatan berjaya di atas kertas, pelaksanaan sebenar bantuan makanan prasekolah mempunyai beberapa cabaran yang sering tidak dilaporkan.
1. Mutu Makanan Tidak Konsisten
Ada aduan bahawa sesetengah sekolah menyediakan makanan yang hambar, tidak cukup masak, atau terlalu sedikit.
Kanak-kanak yang lapar tidak akan mampu memberi tumpuan dalam kelas.
2. Logistik di Kawasan Pedalaman
Sekolah-sekolah luar bandar, terutama di Sabah dan Sarawak, menghadapi masalah bekalan lewat atau tiada bekalan langsung kerana faktor cuaca dan infrastruktur.
Contohnya, laporan oleh Bernama menyebut tentang sekolah di Kapit, Sarawak yang hanya menerima bekalan makanan dua kali seminggu sumber.
3. Peruntukan Tidak Selaras Kos Semasa
Kadar peruntukan sebanyak RM2.50–RM3.00 per murid kadangkala tidak mencukupi memandangkan kenaikan harga barang asas.
Guru terpaksa menampung dari poket sendiri demi memastikan murid tidak kelaparan.
🤔 Soalan Lazim (FAQ) Seputar Bantuan Makanan Prasekolah
Adakah bantuan makanan prasekolah diberikan secara automatik kepada semua murid?
- Tidak. Hanya murid yang disahkan layak selepas proses saringan oleh pihak sekolah yang akan menerima bantuan.
Bolehkah saya mohon semula jika permohonan ditolak?
- Ya. Rayuan boleh dibuat dengan mengemukakan bukti terkini seperti perubahan pendapatan atau dokumen tambahan.
Adakah program ini tersedia di prasekolah swasta?
- Tidak. Program ini hanya dilaksanakan di institusi prasekolah kerajaan dan bantuan kerajaan.
Bagaimana saya boleh semak status permohonan anak saya?
- Anda boleh bertanya terus kepada guru kelas, penyelaras prasekolah atau hubungi Pejabat Pendidikan Daerah.
Adakah saya boleh mohon bantuan walaupun gaji saya tidak tetap?
- Ya, selagi anda tergolong dalam kumpulan B40, anda masih layak memohon dengan menyertakan penyata pendapatan alternatif.
Bantuan makanan prasekolah bukan sekadar isu pemakanan, ia adalah isu keadilan sosial.
Ketika sebahagian besar kanak-kanak lain memulakan hari mereka dengan sarapan sihat, masih ramai anak-anak dari keluarga B40 yang ke sekolah dengan perut kosong.
Program ini menjadi talian hayat yang memberi mereka peluang sama rata untuk belajar, berkembang, dan menyumbang kepada masa depan negara.
Oleh itu, amat penting untuk kita menyokong pelaksanaan program ini dengan menyalurkan maklumat yang tepat, membuat semakan berkala, dan memberi maklum balas kepada pihak berkaitan.
Setiap pinggan nasi yang diterima oleh anak-anak prasekolah ini mungkin kelihatan kecil, tetapi impaknya kepada masa depan mereka – sangat besar.
